دارا خسروشاهی: مغز متفکر رشد کسب و کارهای در بحران

اگر نام برجسته‌ترین مدیران جهان را در اینترنت جستجو کنید، در بسیاری از لیست‌های معتبر به نام دارا خسروشاهی بر خواهید خورد. مدیری که نام او با رشد شرکت‌های بزرگی مثل اوبر و اکسپدیا گره خورده است. موفقیت دارا خسروشاهی به گونه‌ای است که مجله نیویورک تایمز در سال 2016 نام او را در لیست گرانترین مدیرعاملان ایالات متحده، با دستمزد سالانه 12 میلیون دلار در سال، قرار داد. در ادامه این مطلب مروری بر زندگی و فعالیت‌های دارا خسروشاهی خواهیم داشت.

زندگی دارا خسروشاهی

دارا خسروشاهی در تاریخ 7 خرداد 1348 (28 می 1969) در تهران متولد شد. او که سومین و آخرین فرزند خانواده خسروشاهی است در سن 9 سالگی به همراه خانواده به فرانسه و پس از یک سال به آمریکا مهاجرت کرد.

دارا در سال 1991(1370) فارغ التحصیلی خود در رشته مهندسی بیوالکتریک از دانشکاه براون را جشن گرفت. اما تصمیم او این بود که در امور مالی فعالیت کند. از همین رو، در همین سال به عنوان کارآموز در شرکت سرمایه‌گذاری الن و همکاران (Allen & Company) مشغول به کار شد.

شروع فعالیت حرفه ای دارا خسروشاهی

دارا خسروشاهی در مدتی که در شرکت سرمایه‌گذاری الن و همکاران کار می‌کرد به خوبی با مبانی بورس و اوراق بهادار آشنا شد. دانش مالی، سرمایه‌گذاری‌های موفق و پشتکار دارا باعث شد تا در سال 1995 مدیران این شرکت به فکر ارتقا سازمانی او بیافتند و دارا را به عنوان معاون شرکت منصوب کردند. دارا خسروشاهی سه سال در مقام معاونت این شرکت سرمایه‌گذاری کار کرد و در این مدت دانش بالایی از مدیریت و هوش مالی را به دست آورد.

در سال 1998، دارا با بری دیلر مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره شرکت اینتر اکتیو کورپوریشن(IAC) آشنا شد. او که تحت تاثیر توانایی‌ها و پشتکار دارا خسروشاهی قرار گرفته بود، پیشنهاد داد تا دارا به عنوان مشاور ارشد برنامه‌ریزی راهبردی یکی از شرکت‌های وابسته، یعنی یو اس ای نتورک (USA network) با او همکاری کند. دارا با پذیرش این مسئولیت به همکاری 7 ساله‌اش با شرکت الن و همکاران پایان داد و چالش جدیدی را تجربه کرد.

شرکت اکسپدیا

پس از مدت کوتاهی که دارا خسروشاهی به عنوان مشاور ارشد برنامه‌ریزی راهبردی در یکی از شرکت‌های وابسته به آی ای سی کار می‌کرد، او به عنوان مدیر ارشد مالی آی ای سی برگزیده شد. اما این پایان رشد و ماجراجویی دارا در مجموعه IAC نبود.

در سال 2003 مجموعه IAC توانست تمام سهام مجموعه اکسپدیا (Expedia) را خریداری کند. شرکت اکسپدیا در آن سال به عنوان یکی از معتبرترین شرکت‌ها در صنعت گردشگری شناخته می‌شد. در سال 2005 اعضای هیئت مدیره شرکت آی ای سی تصمیم گرفتند تا دارا خسروشاهی را به عنوان مدیرعامل شرکت اکسپدیا انتخاب کنند.

چالش‌های مالی اکسپدیا

زمانی که دارا خسروشاهی کار خود را به عنوان مدیرعامل در شرکت اکسپدیا آغاز کرد با دو چالش جدی مواجه بود. نخستین چالش او مشکلات و بحران مالی بود که اکسپدیا را تا مرز ورشکستگی پیش برده بود. دومین چالشی که دارا باید با آن مواجه می‌شد، گسترش اینترنت و فضای جدیدی بود که اینترنت برای کاربران ایجاد کرده بود.

در مواجهه با چالش اول، دارا با توجه به تجربه‌اش در مدیریت مالی، توانست به حساب‌های شرکت سامان دهد و با مدیریت بهینه بودجه ترازهای شرکت را بهبود ببخشد. دارا خسروشاهی در مواجهه با چالش دوم یعنی اینترنت، معتقد بود که دوران اینترنت شرایط خاص خودش را دارد و هر کسب و کاری برای موفقیت باید خودش را با آن وفق دهد. از همین رو، تصمیم گرفت تا با یکی از سایت‌های رزرو آنلاین هتل همکاری کند و خدمات رزرو هتل را به صورت آنلاین در اختیار مخاطبان خود قرار داد. این روند ادامه پیدا کرد تا جایی که اکسپدیا به عنوان یکی از معتبرترین شرکت‌های آنلاین گردشگری در سطح جهان شناخته شد و در سطح آمریکا به پردرآمدترین شرکت مسافرتی آنلاین تبدیل شد.

مدیریت دارا خسروشاهی بر اکسپدیا عمری 12 ساله داشت. در این مدت، اکسپدیا موفقیت‌های فراوانی کسب کرد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:

• توسعه کسب و کار به بیش از 60 کشور
• 4 برابر شدن درآمد اکسپدیا در سال 2017 نسبت به سال 2005
• رشد 441% ارزش سهام اکسپدیا

تجربیات اکسپدیا برای دارا

دارا خسروشاهی دوران مدیریتش در اکسپدیا را دوره موفقی عنوان می‌کند که درس‌های زیادی به او آموخته است. او مهم‌ترین تجربه خود در اکسپدیا را اینگونه بیان می‌کند که: \”در روزهای آغازین کار خود در اکسپدیا یک اشتباه بزرگ داشته‌ام، قبل از اینکه «شیوه مدیریت شرکت» را با «فرهنگ شرکت» هماهنگ کنم، تصمیم‌گیری‌های متعددی داشتم که تمام آنها با شکست روبه‌رو شدند. این اشتباه است که شما قبل از اینکه اعضای تیم خود را با ارزش‌های خود آشنا کرده و همسو کنید، تصمیمی را اتخاذ کنید.\”

دارا خسروشاهی در سال 2017 با پیشنهاد مدیرعاملی شرکت اوبر مواجه شد و آن را پذیرفت. این نقطه پایان بر همکاری 19 ساله او با شرکت IAC بود.

در روز خداحافظی او دست تمام همکاران خود در اکسپدیا را به نشانه تشکر فشرد و در یادداشت خداحافظی‌اش نوشت:

\”راستش را بخواهید در حال حاضر کمی می‌ترسم. برای مدت طولانی اینجا بین شما بودم و تقریباً یادم رفته دنیای خارج از اینجا به چه شکلی است. اما همیشه بهترین اتفاق‌ها زمانی برای من افتاده که تغییر را پذیرفتم و نقش‌های جدید را امتحان کردم. گاهی باید از منطقه امن‌مان بیرون بیایم و استعدادهایی را کشف کنیم که از وجودشان بی‌خبریم.\”

پیشنهاد برای مطالعه : زندگی نامه مانی خوشبین

مدیریت شرکت اوبر

زمانی که مدیریت اوبر در سال 2017 به دارا خسروشاهی پیشنهاد شد، این شرکت در بحران مالی به سر می‌برد و با افت 7.6% سهامش مواجه شده بود. به جز مسائل مالی در آن روزها اوبر با معضلات حقوقی فراوانی مثل تعرض جنسی و عدم رعایت حقوق مادی و معنوی نیز مواجه بود. اما با وجود تمام این شرایط دارا مسئولیت هدایت شرکت اوبر را پذیرفت.

دارا پس از ورود به اوبر تصمیم گرفت تا تجدید نظری جدی در ساختار مجموعه اوبر داشته باشد. به همین جهت با بسیاری از مدیران سابق قطع همکاری کرد و ساختار منابع انسانی شرکت را تغییر داد. علاوه بر این، طرح‌های نوآورانه‌ای مثل تاکسی پرنده را مطرح کرد.

استراتژی دارا برای اوبر

دارا خسروشاهی برای درآمدزایی بیشتر اقدام به ارائه خدمات جانبی تازه‌ای کرد که معروفترین آن سرویس تحویل دارو و تحویل غذای اوبر (Uber eats) است. پس از چند سال سرویس اوبر ایتس تبدیل به موفق‌ترین سرویس این شرکت شد به گونه‌ای که در دوران پاندمی کرونا درآمد سرویس اوبر ایتس به 52 میلیارد دلار رسید و این در حالی است که درآمد آن در پیش از همه‌گیری کرونا حدود 2.5 میلیارد دلار بوده است.

یکی از چالش‌های مدیریت دارا خسروشاهی مقاومت در برابر طرح‌های گوناگون برای تبدیل کردن اوبر به یک سوپر اپ (Super App) است. او معتقد است در جایی که می‌توانیم شماره یک باشیم، نباید همه‌کاره شویم. دارا می‌گوید تمرکز اوبر بر روی خدمات \”تحویل سریع\” است و تمام استراتژی ما گسترش این سرویس است و ابدا به گسترش کار خود در حوزه فروش پرواز و رزرو هتل فکر نمی‌کنیم.

دارا خسروشاهی در بسیاری از آمار و ارقامی که توسط موسسات مختلف منتشر می‌شود یکی از موفق‌ترین مدیران جهان است. همچنین، در لیستی که وزارت امور خارجه آمریکا منتشر کرد از دارا خسروشاهی به عنوان یکی از برجسته‌ترین ایرانیان مهاجر یاد شده است.