میلتون فریدمن Milton Friedman اقتصاددان معروف آمریکایی، از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین چهره‌های مکتب اقتصاد لیبرالیستی و از سران مکتب پول‌گرایان در اقتصاد کلان بوده است که کمک‌های وی به رشد این رشته علمی، زمانی که جایزه نوبل علوم اقتصادی را در سال ۱۹۷۶ به دست آورد، تصدیق شد. زندگی نامه میلتون فریدمن را در این مطلب از سایت دکتر علوی خواهید خواند، با ما همراه و همقدم باشید…
زندگی نامه میلتون فریدمن
پیش از آنکه به مطالعه زندگی نامه میلتون فریدمن به صورت معمول بپردازیم، باید بگوییم که وی یکی از طرفداران جامعه آزاد و از طرفداران پروپا قرص آزادی فردی است و برای حفظ آن معتقد به محدود کردن مداخله دولت است. بر اساس نظر او برای تغییر و اجرای قوانین در جامعه، نمی‌توان صرفاً به عرف و عادت متکی باشیم و تنها به یک واسطه یا داور نیاز داریم.
دوران نچندان شیرین کودکی
میلتون فریدمن در ۳۱ ژوئیه ۱۹۱۲ در بروکلین، نیویورک، چهارمین و آخرین فرزند و اولین پسر سارا آتل (لانداو) و جنو ساول فریدمن متولد شد. پدر و مادرش در Carpatho-Ruthenia که در آن زمان یکی از استان‌های اتریش-مجارستان بود، به دنیا آمدند، آنها در نوجوانی به ایالات متحده مهاجرت کردند و در نیویورک یکدیگر را ملاقات کرده بودند. میلتون فریدمن وقتی یک ساله بود، والدینش به Rahway، N.J نقل مکان کردند، شهر کوچکی در حدود ۲۰ مایلی شهر نیویورک. در آنجا، مادرش یک فروشگاه کوچک خرده‌فروشی را اداره می‌کرد، در حالی که پدرش درگیر امتحان کردن مشاغل مختلف، فردی ناموفق بود. درآمد خانواده اندک و بسیار نامشخص و بحران مالی یک همراه همیشگی بود. با این حال به گفته میلتون فریدمن، همیشه غذای کافی وجود داشت و فضای خانواده گرم و حمایت کننده بود.
در زندگی نامه میلتون فریدمن آمده است که همراه با خواهرانش در مدارس ابتدایی و متوسطه دولتی تحصیل کرد و در سال ۱۹۲۸ درست قبل از تولد ۱۶ سالگی از دبیرستان راهوی فارغ‌التحصیل شد. پدرش در سال آخر دبیرستان فوت کرد و ماد و دو خواهر بزرگ‌ترش مجبور به تأمین مخارج خانواده شدند.
علاقه به رشته اقتصاد
به او یک بورس تحصیلی رقابتی به دانشگاه راتگرز اعطا شد (در آن زمان یک دانشگاه نسبتاً کوچک و عمدتاً خصوصی بود که کمک‌های مالی محدودی را از ایالت نیوجرسی دریافت می‌کرد). میلتون فریدمن در سال ۱۹۳۲ از راتگرز فارغ‌التحصیل شد و بقیه مخارج کالج را با کارمندی در یک فروشگاه خرده فروشی، سرمایه گذاری‌های گاه به گاه کارآفرینی و درآمدهای تابستانی تأمین می‌کرد. در ابتدا در ریاضیات تخصص و علاقه داشت، اما در مدت کوتاهی به اقتصاد علاقه‌مند شده و در نهایت درسش را در هر دو رشته به پایان رساند.
نقطه عطف در زندگی نامه میلتون فریدمن
میلتون فریدمن در خاطراتش می‌گوید که: “در اقتصاد، من این شانس را داشتم که با آرتور اف. برنز و هومر جونز. آرتور برنز درک من از تحقیقات اقتصادی را شکل داد و من را با بالاترین استانداردهای علمی آشنا کرد. هومر جونز نیز من را با نظریه اقتصادی دقیق آشنا کرد، اقتصاد را برایم هیجان انگیز و مرتبط با زندگی روزمره ساخت و مرا تشویق کرد که به سمت فارغ‌التحصیلی بروم. به توصیه او، دپارتمان اقتصاد شیکاگو تأسیس شد. همزمان از دانشگاه براون نیز در رشته ریاضیات کاربردی بورسیه تحصیلی به من پیشنهاد شد، اما تا آن زمان، من قطعا وفاداری اولیه خود را به اقتصاد ثابت کرده بوده‌ام. این را هم بگویم که آرتور برنز و هومر جونز امروزه در میان نزدیک‌ترین و ارزشمندترین دوستان من باقی مانده‌اند.”
پیشنهاد ما برای مطالعه : زندگی نامه آدام اسمیت
دوران پس از فارغ التحصیلی
زمانی که میلتون فریدمن از دانشگاه کلمبیا فارغ‌التحصیل شد، او به دانشگاه شیکاگو بازگشت و به‌عنوان دستیار پژوهشی در کنار هنری شوارتز به فعالیت پرداخت. میلتون فریدمن بعد از آن به واشنگتن رفته و با دولت، به همکاری مشغول شد. همچنین در واشنگتن در اداره ملی تحقیقات اقتصادی با سیمون کوزنتس به مطالعه بازارها برای متخصصان مستقل مانند پزشکان و وکلا پرداخت و عاقبت این مطالعه موضوع پایان نامه دکترای میلتون فریدمن شد. او در سال ۱۹۴۶ مدرک دکترا را از دانشگاه کلمبیا اخذ نمود و پس از مدت کوتاهی تدریس در دانشگاه‌های واشنگتن و مینسوتا، به دانشگاه شیکاگو بازگشت.
ازدواج با همکلاسی
رز و میلتون فریدمن یکدیگر را در سال ۱۹۳۲ ملاقات کرد، زمانی که این دو به ترتیب حروف الفبا به عنوان دانشجویان تحصیلات تکمیلی در دانشگاه شیکاگو کنار هم نشسته بودند. در سال ۱۹۳۷، فریدمن به کارکنان تحقیقاتی دفتر ملی تحقیقات اقتصادی در شهر نیویورک پیوست. میلتون فریدمن و رز در سال ۱۹۳۸ با هم ازدواج کردند. آنها در طول سال‌ها در بسیاری از کتاب‌ها و پروژه‌ها با هم همکاری کرده‌اند.
نظریات ساختارشکن و کاربردی فریدمن
مطالعات فریدمن در مورد درآمد حاصل از فعالیت‌های حرفه‌ای مستقل به عنوان پایان نامه دکترای او برای دانشگاه کلمبیا بود، اما انتشار پایان نامه او تا پس از جنگ جهانی دوم به تعویق افتاد. در سال ۱۹۴۰، فریدمن شغلی در دانشگاه ویسکانسین پذیرفت، اما در عرض یک سال مجبور به استعفا شد. فریدمن بر سر ورود آمریکا به جنگ جهانی دوم با سایر اعضای هیئت علمی درگیر شده بود که فریدمن موافق و دیگران مخالف آن بودند.
در طول جنگ جهانی دوم، او در وزارت خزانه داری کار می‌کرد، جایی که به ایجاد سیستم مالیات کسر فدرال کمک می‌کرد. پیش از آن زمان، آمریکایی‌ها مالیات‌های خود را به صورت یکجا در هر سال پرداخت می‌کردند. در سال‌های آخر جنگ، او تحقیقات اقتصادی را به حالت تعلیق درآورد و به عنوان آمارگیر ریاضی توسط یک گروه پروژه‌های ویژه در دانشگاه کلمبیا استخدام شد که بر مشکلات طراحی سلاح، تاکتیک‌های نظامی و آزمایش‌های متالورژی متمرکز بود.
در سال ۱۹۴۵ وی به جورج استیگلر در دانشگاه مینه‌سوتا پیوست. پس از یک سال در آنجا پیشنهاد دانشگاه شیکاگو را برای تدریس تئوری اقتصادی پذیرفت. تقریباً در همان زمان، آرتور برنز، مدیر وقت تحقیقات در دفتر ملی، وی را متقاعد کرد که دوباره به کارکنان دفتر ملحق شود و مسئولیت مطالعه آنها در مورد نقش پول در چرخه تجاری را بر عهده بگیرد.
در شیکاگو «کارگاه آموزشی پول و بانکداری» را تأسیس کرد که باعث شده مطالعات پولی به جای پروژه‌ای تک‌نفره، مجموعه‌ای باشد که بسیاری در آن مشارکت داشته‌اند.
فریدمن در سال ۱۹۶۲ کتاب سرمایه‌داری و آزادی را منتشر نمود و در آن از هرچه کمتر شدن نقش دولت در بازار آزاد، برای ایجاد آزادی سیاسی و اجتماعی دفاع کرد.
پس از بازنشستگی
میلتون فریدمن در سال ۱۹۷۷ از دانشگاه شیکاگو بازنشسته شد و به‌عنوان محقق ارشد در موسسه هوور در کالیفرنیا به ادامه فعالیت‌های علمی خود پرداخت. فریدمن به نیکسون، رییس جمهور آمریکا مشاوره اقتصادی می‌داد و در دوران ریاست جمهوری ریگان مشاور اقتصادی رییس جمهور آمریکا شد. برخی، رشد مستمر اقتصادی آمریکا در دهه‌های اخیر را مرهون ایده‌های فریدمن می‌دانند. میلتون فریدمن سرانجام در نوامبر سال ۲۰۰۶ میلادی درگذشت.
نگاهی بر عقاید مهم میلتون فریدمن
در کنار مرور زندگی نامه میلتون فریدمن باید به این نکات نیز اشاره نمود که وی یکی از اولین اقتصاددانانی بود که توانست نشان دهد برای کنترل تورم و جلوگیری از افزایش هزینه تولید منجر به رکود، متغیرهای پولی و حجم نقدینگی می‌بایست در تناسب با نرخ رشد اقتصادی قرار بگیرد.
لازم به ذکر است که این دانشمند نشان داد که مصرف تابعی از درآمد است و مردم بر اساس پیش‌بینی درازمدت درآمد خود، رفتارهای مصرفی خود را تنظیم می‌کنند. بنابراین تغییرات مقطعی در درآمد، اثر فوری و جدی بر رفتار مصرفی آنها ندارد. فریدمن برخلاف بسیاری از اقتصاددانان ماقبل خویش، معتقد بود که تورم، نه تنها بیکاری را کاهش نمی‌دهد بلکه باعث رکود نیز می‌شود. به نظر او مهم‌ترین عامل ایجاد تورم، رشد سریع‌تر حجم پول نسبت به مقدار واقعی تولید کالاها و خدمات است. برخی از نظریات پولی میلتون فریدمن، در تقابل با نظریات جان مینارد کینز، اقتصاددان برجسته و سرشناس آمریکایی قرار دارد.
دیدگاه سیاسی فریدمن
این دیدگاه پر سرو صدا، بر مزایای بازار و مضرات دخالت دولت تأکید می‌کند و دیدگاه محافظه‌کاران و آزادی‌خواهان آمریکایی را شکل می‌دهد. فریدمن پیوسته بر این باور بود که اگر سرمایه‌داری یا کاپیتالیسم یا آزادی اقتصادی، به کشورهایی که توسط دولت‌های تمامیت‌خواه اداره می‌شود شناسانده شود آزادی سیاسی به همراه خواهد داشت. فریدمن همچنین در کتاب خود با نام سرمایه داری و آزادی از به حداقل رساندن نقش دولت در بازار آزاد دفاع کرده است تا جامعه بتواند به آزادی‌های سیاسی و اجتماعی دست یابد. فریدمن به آزادی نه تنها در حوزه اقتصاد، بلکه در تمام حوزه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی معتقد بود. همچنین فریدمن در علم آمار، آزمون فریدمن را معرفی کرد.
مهم ترین آثار میلتون فریدمن
- کتاب درآمد مشاغل تخصصی و مستقل، با همکاری سیمون کوزنتس، در سال ۱۹۴۶
- بام ها یا سقف ها؟ مشکل جاری خانه دار شدن، با همکاری جورج استیگلر، در سال ۱۹۴۶
- کتاب مقالاتی در اقتصاد اثباتی در سال ۱۹۵۳
- مطالعاتی در نظریه مقداری پول، در سال ۱۹۵۶
- کتاب نظریه ای در مورد تابع مصرف در سال ۱۹۵۷
- کتاب سرمایه داری و آزادی، در سال ۱۹۶۲
- تاریخ پولی آمریکا با همکاری آنا جی شوارتز، در سال ۱۹۶۳
- تراز پرداخت ها با همکاری رابرت وی. روسا در سال ۱۹۶۳
- بدسگالی پول حوادثی در تاریخ پولی، در سال ۱۹۹۲